lubić się
  • Należy się
    10.01.2018
    10.01.2018
    Kiedy i w jaki sposób można, a kiedy nie można używać zwrotu należeć się. Jak wiadomo, niektóre użycia zwrotu należeć się mogą nosić znamiona postawy roszczeniowej, co zwykle posiada negatywne zabarwienie. Czy jednak nie chcąc być posądzonym o wspomnianą roszczeniową postawę, należy całkowicie zrezygnować z używania należy się w jakimkolwiek sensie na rzecz innych równoważnych określeń? Interesuje mnie więc kwestia, gdzie jest granica pomiędzy prawidłowym użyciem zwrotu a jego nadużyciem.
  • Nie mam się w co ubrać
    12.03.2012
    12.03.2012
    Szanowna Redakcjo,
    chciałabym poprosić o rozwikłanie mojego problemu natury interpunkcyjnej. Mianowicie, poprawny jest wariant: „Nie mam się w co ubrać” czy też „Nie mam się, w co ubrać”? Wydaje mi się, że jest to utarty zwrot, wobec czego nie można mówić, o wprowadzaniu zdania podrzędnego do zdania składowego (?) „Nie mieć się” – w końcu czegoś takiego w polszczyźnie chyba nie ma. W każdym razie mogę się mylić, dlatego też proszę uprzejmie o odpowiedź.
    Z wyrazami szacunku
    Karolina S.
  • Opiekować się – dlaczego z się?
    26.07.2017
    26.07.2017
    Czasownik opiekować łączy się zawsze z się. W gwarze sądeckiej jednak nigdy.
    Mówimy: Opiekuję córkę, zamiast: Opiekuję się córką, Wyjechała opiekować chorych, zamiast: Wyjechała opiekować się chorymi.
    Na chłopski rozum to ma sens! Przecież się oznacza zwrotność, a opiekę sprawuje się zawsze nad kimś.
    Czy jest jakieś uzasadnienie, dlaczego opiekować +się, zamiast samego opiekować?
    Napić się, najeść się, zakochać się – czynność jest wykonywana na wykonującym, ale opiekować się?
  • parać się, porać się

    11.03.2003
    11.03.2003

    Szanowni Państwo,

    czy poprawne jest zdanie: „Cały czas param się z problemami”? Mówi się „Muszę uporać się z problemem” lub „Uporałam się z problemem”. Dla mnie oznacza to uporać się raz i koniec. Natomiast, jeśli te problemy występują ciągle, czy w tym wypadku poramy, uporamy się z problemami?

    Z góry dziękując za odpowiedź, serdecznie pozdrawiam

    Maria

  • Poprawność niektórych konstrukcji składniowych z bezokolicznikiem (np. pobiegli pomóc, wrócił zamknąć dom, wybrali się odwiedzić wujka itp.)

    30.07.2021
    30.07.2021

    Dzień dobry.

    Jestem ciekawa poprawności zbitek typu: wybrali się odwiedzić, poszli zrobić, iść pomagać, wrócił zmienić buty itd.

    Kiedyś wyczytałam (chyba tutaj), że jest to bodajże rusycyzm, bo winno się wstawić by, gdy chodzi o język polski: wybrali się, by odwiedzić itd.

    Troszkę to dziwnie brzmi dla ucha przyzwyczajonego do tych pierwszych rozwiązań.

    Niestety nie mogę odnaleźć tej porady, a chciałam się upewnić, czy dobrze zapamiętałam, a jeśli tak, jaka reguła o tym mówi.

    Bardzo dziękuję.

  • Przepłyńmy się trochę
    4.10.2013
    4.10.2013
    Proszę powiedzieć: czy można się przepłynąć? Słownik języka polskiego informuje, że można się przejechać samochodem albo przelecieć się samolotem, ale nie ma tam mowy o tym, że można się przepłynąć jakimś wodnym środkiem transportu. Jeśli chciałbym zabrać dziewczynę na wyprawę kajakiem, rowerem wodnym lub wodolotem, to oczywiście możemy oboje popłynąć lub popływać. Ale czy mogę jej zaproponować: chodź, przepłyniemy się trochę?
  • pytanie zaczynające się od przeczenia
    13.09.2005
    13.09.2005
    Jak powinna brzmieć odpowiedź na pytanie zaczynające się od przeczenia? Na przykład: „Nie lubisz pomidorów?”. a) „Nie” – oznaczające ‘nie lubię pomidorów’, stosowane w 90% odpowiedzi, b) „Tak” – oznaczające ‘nie lubię pomidorów’, wydaje się logiczniejsze. Czy może być tak, że obie formy są poprawne, w zależności od tego jak zrozumieją się obie strony?
  • rzuciło mi się – gdzie?
    3.12.2008
    3.12.2008
    Dzień dobry,
    rozmawiając z koleżanką, wymsknęła mi się fraza rzuciło mi się w uszy i zaraz zareagowałam: czy może się coś rzucić w uszy? Jeśli nie, to jakim powiedzeniem możną ową frazę zastąpić?
    Serdecznie dziękuję.
  • Spisz się dla przyszłości Polski
    13.04.2011
    13.04.2011
    Szanowni Państwo!
    Ostatnio, w związku ze spisem powszechnym, a wcześniej – spisem rolników, radio apeluje: „Spisz się dla przyszłości Polski” i dalej informuje, jak to się można spisać przez internet. Czy nie jest to błąd? Nawet jeśli sam wypełniam ankietę, to nadal jestem spisywany, a nie spisujący.
  • strach się bać

    16.11.2023
    15.11.2023

    Skąd pochodzi fraza „strach się bać”? Czy mamy jakieś dane, które pozwoliłyby nam stwierdzić skąd pochodzi ta fraza, lub kto go jako pierwszy użył?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego